İnternette Kişilerin Fotoğrafını İzinsiz Kullanma Suç mu?
İnternet Kullanıcı ve Bloggerlar tarafından en çok sorulan sorulardan biri de İzinsiz Fotoğraf Kullanımı. Bu konuda birçok görüş bildirilse de internet üzerinden fotoğraf kullanımına dair cezalandırma şu andaki kanunlarımızda söz konusu değil. Telif Hakkı kanununda yapılması düşünülen değişiklik ile bu konuda cezalandırma öngörülecek fakat kanunlarımızda şu anda sadece bu konu hakkında maddi yaptırımlar öngörülüyor.
Fotoğrafların İzinsiz kullanımı dolayısıyla hakkınızda maddi ve manevi tazminat talebiyle hukuk davası açılabilir. Bu kullanım özellikle gelir getirici bir site tarafından yapılmış ise burada mahkemenin talep halinde gelir kaybı nedeniyle maddi tazminata da hükmetmesi mümkündür.
Yargıtay Kararındaki Ana Başlıklar
İZİNSİZ FOTOĞRAF KULLANIMI: Fotoğrafçı tarafından çekilen fotoğrafların katalog, broşür v.b dokümanlarda ve internette kullanılması İzinsiz fotoğraf kullanımı sayılmaktadır.
TELİF HAKKI İHLALİ: Fotoğrafçı tarafından çekilen fotoğrafların katalog, broşür v.b dokümanlarda ve internette kullanılması telif hakkının ihlali mahiyetindedir.
TAZMİNAT GEREKMESİ: Fotoğrafçı tarafından çekilen fotoğrafların katalog, broşür v.b dokümanlarda ve internette kullanılması sebebiyle fotoğrafçıya tazminat ödenmesi gerekmektedir.
HAKSIZ FİİL: Fotoğrafçı tarafından çekilen fotoğrafların katalog, broşür v.b dokümanlarda ve internette kullanılması eylemi haksız fiil oluşturmaktadır.
YARGITAY KARARININ ÖZETİ:
Fotoğrafçı davacıyla katalog çekimi için anlaşan davalı fotoğrafçının çektiği birçok fotoğraftan hiçbirini beğenmemiş ve bu fotoğrafları satın almamıştır. Daha sonra ürünlerini tanıtmak amacıyla oluşturan katalogda bu fotoğraflara yer vermesi sebebiyle telif hakkının ihlalinin tespiti, maddi ve manevi tazminat talebi ile dava açılmıştır.
İLGİLİ KANUN MADDELERİ:
5846 Sayılı Kanun Madde 14
818 Sayılı Kanun Madde 49
T.C
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 2008/12116
K. 2010/7045
T. 17.6.2010
DAVA: Taraflar arasında görülen davada İzmir Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 18.06.2008 tarih ve 2007/97-2008/77 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için belirlenen 15.06.2010 gününde taraflar ve avukatları tebligata rağmen duruşmaya gelmediğinden tetkikatın evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi …………… tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR: Davacı vekili, müvekkilinin yaptığı sözlü anlaşmaya dayanarak, bir model ve bir teknik elemanla sözleşme imzalayıp, davalıya ait otelin tanıtımı için fotoğraflar çektiğini, davalının beğendiği her fotoğraf için müvekkiline (1.000) YTL ve masraflarını ödeyeceğini bildirdiğini, iki gün boyunca müvekkilinin çekim yaptığını ve davalının bunları beğenmediğini, bunun üzerine bir hafta sonra yeniden aynı ekiple çekimler yaptığını ve davalının bu çekimleri de beğenmeyip müvekkiline hakaret ettiğini, ancak davalının hiçbir bedel ödemeden ve izin almadan müvekkilinin fotoğraflarını tanıtım kataloğunda ve kendi internet sitesinde kullandığını ileri sürerek, şimdilik (10.000) YTL maddi ve (30.000) YTL manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, dava konusu fotoğrafların FSEK.’nun 4.ve 5. maddesi anlamında eser niteliğinde olduğu, davalı tarafından hiçbir bedel ödenmeden davacıya ait 20 adet fotoğrafın kullanıldığı, böylece FSEK.1nun 14. maddesi uyarınca davacının kamuya arza karar vermeye ilişkin manevi hakkının da ihlal edildiği, davacının aynı Yasa’nın 68. maddesine dayanmadığı ve her bir fotoğraf için (250) YTL rayiç bedel talep edebileceği, yine teknik eleman için (200) YTL model için de (500) YTL. talebin uygun olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, (5.700) YTL. maddi ve (15.000) YTL. manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışından kalan ve yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Ancak dava. FSEK.’na ve haksız fiile dayalı maddi ve manevi zararın tazmini istemine ilişkindir.
Davacı vekilince sunulan dava dilekçesinde, davalının hem müvekkiline ait fotoğrafları izinsiz olarak kullandığı hem de müvekkiline hakaret ettiği ileri sürülerek manevi tazminat talebinde bulunulmuştur. Mahkemece davacının eser sahibi, fotoğraflarının da eser niteliğinde olduğu kabul edilmiş ve hem FSEK.’nun 14. maddesi uyarınca davacının kamuya arz niteliğindeki manevi haklarına, hem de BK ‘nun 49. maddesinde düzenlenen manevi hakkına tecavüzde bulunduğu gerekçesiyle davalının (15.000) YTL. tutarında manevi tazminat ödemesine hükmedilmiştir. Gerçekten de üzüntüyü artıran sebeplerin hem FSEK.’nun hem de BK ‘nun ihlalinden kaynaklanması mümkündür. Ancak mahkemece her bir hukuksal nedenden kaynaklanan manevi tazminat talebinin davacıya açıklattırılması, daha sonra da bu hukuksal nedenlerin hangisine dayalı olarak ne miktarda manevi tazminatın takdir edildiğinin ayrı ayrı belirtilmesi gerekir. Hükmedilen tazminat miktarının denetlenebilmesi de ancak bu şekilde mümkündür.
Bu durum karşısında mahkemece, davacıya hangi hukuksal nedene dayalı olarak ne miktarda manevi tazminat istediğinin açıklattırılıp her bir talebinin ayrı ayrı değerlendirilmesi, daha sonra karar yerinde davacı yararına bu nedenlerden hangisinden dolayı ne miktarda manevi tazminat takdir edildiğinin ayrı ayrı belirtilmesi gerekirken, her birisi ayrı ilkelere dayalı davacı talepleri yönünden toplam bir meblağ belirtilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 17.06.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
