Boşanma Davalarında Maddi ve Manevi Tazminat Hakkında Soru ve Cevaplar
BOŞANMA DA MADDİ ve MANEVİ TAZMİNAT NEDİR?
Cevap : Maddi Tazminat evlilik ve boşanma sebebiyle uğranılan maddi zararları belirtmektedir. Manevi Tazminat ise evlilik ve boşanma sebebiyle uğranılan duygusal zararları belirtmektedir. Maddi Zararda ispat unsuru sert şekilde aranırken Manevi Tazminatta evliliğin son bulması bile tazminat nedeni olabilir.
MADDİ TAZMİNAT ALMAK İÇİN ŞARTLAR NELERDİR?
Cevap : Boşanma davalarında Maddi Tazminat talep edebilmek için öncelikli olarak açılmış bir boşanma davası olması gerekmektedir. Boşanma davaları karşı davacı olarak da açılabilir. Yani eşiniz size karşı boşanma davası açmış olsa bile aynı dava içerisinde sizde eşinize yönelik olarak karşı davacı olarak boşanma isteyebilir, boşanmanın yanında maddi tazminat ve diğer boşanmanın ferilerini talep edebilirsiniz.
Boşanma davalarında maddi tazminat konusu ispat gerektiren bir husustur. Öncelikle maddi tazminat talebinde bulunan eşin az kusurlu veya kusursuz olması gerekmektedir. Az kusurlu kavramından anlamamız gereken ise diğer eşe göre daha az kusurlu olunmasıdır. Diğer eş kusursuzsa az kusurlu kişi maddi tazminat talep edemez. Boşanma davalarında maddi tazminat talep edildiğinde harç ödenmeyecektir. Ama boşanmada sonra açıldığı takdirde harca tabidir. Boşanma davalarında mahkeme uygun bir maddi tazminata hükmedecektir. Uygun maddi tazminattan kasıt ise eşlerin kusur durumu, tazminatı ödeyecek kişinin ekonomik durumu, evlilik süresince yaşadıkları sosyal statü ve yaşam tarzı, kişilerin gelirleri gibi unsurlardır. Mahkeme bu unsurları re’sen tespit ederek karar verecektir.
MANEVİ TAZMİNAT ALMAK İÇİN ŞARTLAR NELERDİR?
Cevap : Manevi Tazminat kavramı Türk Hukukunda henüz gelişmese bile boşanma davalarında şartların oluşması halinde mahkemece karar verilen bir tazminat türüdür. Manevi Tazminat Davaları Zenginleşme aracı olarak kullanılamaz. Bu sebeple mahkemelerde çok yüksek manevi tazminatlara hükmedilmemektedir. Manevi Tazminatları diğer tazminatlardan ayıran özellik ise bir kere istenmesi ve bedelin artırılamamasıdır. Manevi tazminat gereği uğranılan zarar bellidir. Bu zarar dava süresinde artırılamaz. O yüzden Manevi Tazminat talebinde bulunurken talep edeceğiniz rakamın değiştirilemeyeceğini düşünerek bir talepte bulunmalısınız.
Manevi Tazminatlar Uygulama da genelde boşanma davası ile birlikte talep edilir. Karşı dava olarak da talep etme hakkınız mevcuttur. Manevi Tazminata hak kazanmak için boşanma sürecinde yaşanan olayların psikolojik olarak sizi etkilemesi, kişilik haklarınızın ciddi bir biçimde saldırıya uğraması, bu saldırının sizde derin etkiler bırakması gerekmektedir. Kusur durumu Maddi tazminatlar için anlattığımız şekildedir. Boşanmada diğer eşten daha az kusurlu yada kusursuz eş manevi tazminat talebinde bulunabilir. Manevi Tazminat davalarında önemli olan kişisel olarak uğradığınız zararı ispat edebilmenizdir. Hukuk Davalarının ana mantığı ve Medeni Kanun gereği herkes iddiasını ispatla mükelleftir. Manevi tazminat ispatlansa bile boşanma gerçekleşmemişse mahkeme manevi tazminata hükmetmeyecektir. Manevi tazminatı hak edebilmek için boşanmanın da aynı zamanda gerçekleşmesi gerekmektedir. Manevi tazminat davalarında da maddi tazminat davalarında olduğu gibi boşanma ile birlikte açıldığında harç ödenmez.
MADDİ ve MANEVİ TAZMİNATA MAHKEME NE ZAMAN HÜKMEDER?
Cevap : Aile Mahkemelerinde Tazminatlar genelde boşanma davası ile birlikte istenir. Mahkeme Boşanma konusunda karar verirken bu tazminatlara hükmeder. Mahkeme tazminatlara hükmederken maddi ve manevi tazminat bölümlerinde anlattığımız ölçütleri temel alacaktır. Ama yine de belirtmekte fayda var ki boşanma da az kusurlu yada kusursuz eşin maddi tazminat hakkı vardır. Boşanma da kusurlar eşit ise maddi tazminat istenemez.
ESKİ EŞİM MADDİ ve MANEVİ TAZMİNATIMI ÖDEMİYOR NE YAPMAYALIYIM?
Cevap : Maddi ve Manevi Tazminat Aile mahkemesinden verilen kararla hükme bağlandığı için eski eşin tazminatları ödememesi durumunda mahkeme kararına dayanan ilamlı icra takibi yoluna gidebilirsiniz. İlamlı İcra takibi yolu diğer icra yollarına göre daha çabuk çözüme ulaşabilir. Karşı tarafın yapacağı itirazlar icrayı durdurmayacağı için eski eşinizin mal varlığı, banka da parası yada maaşı olması durumunda icra kanalıyla haciz işlemleri yaptırabilirsiniz.
ANLAŞMALI BOŞANMADA MADDİ ve MANEVİ TAZMİNAT İSTENEBİLİR Mİ?
Cevap : Anlaşmalı boşanma davalarını anlatırken sıkça değindiğimiz bir husus vardı. Anlaşmalı boşanmalarda önemli olan tarafların boşanmanın tüm esaslı unsurlarında karşılıklı olarak anlaşmasıdır. Maddi ve Manevi Tazminatta boşanmanın esaslı unsurlarındandır. Eğer bir taraf maddi yada manevi tazminat istiyorsa diğer eş ile karşılıklı olarak bedel üzerinde anlaşıp bunu protokole ekleyebilir. Bu şekilde mahkeme anlaşmalı boşanma konusunda hüküm kuracağı zaman tarafların anlaşmış olması sebebiyle karar tazminat hükümlerini de yazacaktır. Ama eğer taraflar maddi ve manevi tazminat konusunda anlaşamıyorsa bu durumda anlaşmalı boşanma yapılamaz. Çekişmeli boşanma davası yoluna gidilmelidir.
BOŞANMA DAVASINDA MADDİ ve MANEVİ TAZMİNAT İSTEMEDİM. SONRADAN İSTEYEBİLİR MİYİM?
Cevap : Maddi ve Manevi Tazminatlar boşanma davasının içerisinde istenebilen kavramlardır. Boşanma davası sırasında maddi ve manevi tazminat istememiş iseniz yapmanız gereken tek bir şey vardır. Türk Medeni Kanunu 178. Maddesinde geçen süreye sebebiyle boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde tazminat taleplerinizi dava yoluyla isteyebilirsiniz. Çünkü Medeni Kanunun ilgili maddesinde boşanmadan kaynaklı davalar boşanma davasının kesinleşmesinden sonra 1 yıl içerisinde açılmalıdır. Aksi takdirde kişilerin bu hakkı kalmayacaktır. Mahkeme tazminat davasında boşanma da kusursuz yada az kusurlu olan eşe maddi tazminata hükmedecektir. Manevi Tazminat konusunda ise haksız şekilde duygusal yönden zarara uğratılmış kişi talepte bulunabilir. Boşanma davası kesinleştikten sonra 1 yıl içerisinde açılmayan davalar daha sonra açılamaz.
