Akaryakıt Kaçakçılığı Hakkında Yargıtay Kararları
T.C.
YARGITAY
7. CEZA DAİRESİ
E. 2007/8185
K. 2008/1238
T. 18.2.2008
• KAÇAKÇILIK KANUNU’NA MUHALEFET ( Suça Konu Tüpraş Motorin Şartnamesine Uygun Olmayan Akaryakıt – Ayniyet Tespiti Yaptırılmadan Suça Konu Mazotun Zamanaşımı Nedeniyle İadesine Karar Verilmesinin Yasaya Aykırı Olduğu )
• SUÇA KONU EŞYANIN İADESİ ( Tüpraş Motorin Şartnamesine Uygun Olmayan Akaryakıt – Akaryakıtın Dayanağı Faturanın İthale Kadar İnilmek Suretiyle Menşe Araştırması ve Ayniyet Tespiti Yaptırılarak sorucuna Göre Karar Verilmesi Gereği )
• AKARYAKIT KAÇAKÇILĞI ( Suça Konu Eşyanın İadesi – Ayniyet Tespiti Sonucuna Göre Karar Verilmesi Gereği )
765/m. 102, 104
ÖZET : Tankerde ele geçirilen mazotla ilgili olarak akaryakıtın ayniyet tespiti ile sonucuna göre eşyalar yönüyle bir hüküm kurulması gerektiği gözetilmeden, eksik inceleme sonucu mazotun iadesine karar verilmesi yasaya aykırıdır.
DAVA : 1918 sayılı kanuna muhalefetten sanıklar Hasan Demir Fahri Yılmaz haklarında yapılan duruşma sonunda; Sanıklar hakkında açılan kamu davasının TCK.nun 102/4 ve 104/2. maddeleri gereğince ortadan kaldırılmasına, müsadereye ve iadeye dair SAMSUN 1. Ağır Ceza Mahkemesinden verilen 24.01.2007 tarihli hükmün Yargıtayca incelenmesi katılan vekili tarafından süresinde istenilerek dava evrakı Cumhuriyet Başsavcılığının onama isteyen 25.04.2007 tarihli tebliğnamesiyle daireye verilmekle dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü.
KARAR : Olayda zamanaşımı süresi gerçekleşmiş ise de suça konu eşyaların iadesi yönüyle yapılan incelemede;
55 … … plakalı tankerde ele geçirilen mazotla ilgili olarak Tüpraş tarafından düzenlenen 27.07.1999 günlü raporda, akaryakıtın Tüpraş motorin şartnamesine uygun olmadığının belirtildiği cihetle, eşyanın yabancı menşeli olduğu anlaşıldığından, dava konusu eşyanın dayanağı olduğu öne sürülerek ibraz edilen 03.04.1999 gün ve 98309 sayılı faturayla ilgili olarak, ithale kadar inilmek suretiyle zincirleme menşe araştırmasının tamamlanması ve ilgili gümrük idarelerinden gümrük giriş beyannameleri tüm ekleriyle birlikte getirtilip, dava konusu eşyalar ve tüm belgeler konusunda uzman bilirkişiye tevdi edilerek, ayniyet tespiti ile sonucuna göre eşyalar yönüyle bir hüküm kurulması gerektiği gözetilmeden, eksik inceleme sonucu mazotun iadesine karar verilmesi,
SONUÇ : Yasaya aykırı, katılan vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı yasanın 8/1. maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK.nun 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 18.02.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.
T.C.
YARGITAY
7. CEZA DAİRESİ
E. 2005/14646
K. 2008/22217
T. 22.12.2008
• AKARYAKIT KAÇAKÇILIĞI ( Sanığın Aracın Standart Deposuna Eklenti Yaparak Depoda Yurda Sokup Sattığı Akaryakıtı Yurda Muafen Getirmesinin Mümkün Bulunmadığından Suçun Oluştuğu )
• KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE KANUNU’NA MUHALEFET ( Akaryakıt Kaçakçılığı – Sanığın Aracın Standart Deposuna Eklenti Yaparak Depoda Yurda Sokup Sattığı Akaryakıtı Yurda Muafen Getirmesinin Mümkün Bulunmadığından Suçun Oluştuğu )
• YURDA KAÇAK AKARYAKIT SOKMAK ( Sanığın Aracın Standart Deposuna Eklenti Yaparak Depoda Yurda Sokup Sattığı Akaryakıtı Yurda Muafen Getirmesinin Mümkün Bulunmadığından Suçun Oluştuğu )
• GÜMRÜK MUAFİYETİ ( Özel ve Ticari Ulaşım Araçlarının Standart Depoların Mevcut Bulunan Yakıtların Gümrük Vergisinden Muaf Olarak Yurda Sokulmasının Mümkün Olduğu )
• DEPOYA EKLENTİ YAPARAK YURDA AKARYAKIT SOKMAK ( Yurda Sokup Sattığı Akaryakıtı Yurda Muafen Getirmesinin Mümkün Bulunmadığından Suçun Oluştuğu )
• EŞYAYI GÜMRÜK İŞLEMİNE TABİ TUTMAKSIZIN TÜRKİYE’YE İTHAL ( Sanığın Aracın Standart Deposuna Eklenti Yaparak Depoda Yurda Sokup Sattığı Akaryakıtı Yurda Muafen Getirmesinin Mümkün Bulunmadığından Suçun Oluştuğu )
4926/m.3/a-2
ÖZET : Türkiye Gümrük bölgesine giren özel ve ticari ulaşım araçlarının standart depoların mevcut bulunan yakıtların gümrük vergisinden muaf olarak yurda sokulması mümkün ise de, sanığın 200 litre kapasiteli aracın standart deposuna eklenti yaparak 380 litre kapasiteli hale getirdiği depoda yurda sokup sattığı bu miktar akaryakıtı yurda muafen getirmesinin mümkün bulunmadığı cihetle atılı suçun ( 4926 s.y.nın 3/a-2.maddesindeki ) oluştuğu gözetilerek mahkumiyetine karar verilmesi gerekir.
DAVA : Yerel mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya okunduktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Sanığın yönetimindeki 76 AD 500 plakalı aracın eklenti yapılarak büyütülmüş deposunda Nahçıvan’dan yurda getirdiği 245 litre akaryakıtı, ön ödemede bulunması nedeniyle hakkında takipsizlik kararı verilen Taner Aşmaz’a ait petrol istasyonuna boşalttığını tespitine dair 21.11.2003 tarihli tutanağa istinaden hakkında dava açılmış olup, 5.2.2000 günlü resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna tanınacak haller hakkında 2000/53 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 102.maddesine göre, Türkiye Gümrük bölgesine giren özel ve ticari ulaşım araçlarının standart depoların mevcut bulunan yakıtların gümrük vergisinden muaf olarak yurda sokulması mümkün ise de, sanığın 200 litre kapasiteli aracın standart deposuna eklenti yaparak 380 litre kapasiteli hale getirdiği depoda yurda sokup sattığı bu miktar akaryakıtı yurda muafen getirmesinin mümkün bulunmadığı cihetle atılı suçun ( 4926 s.y.nın 3/a-2.maddesindeki )oluştuğu gözetilerek mahkumiyetine karar verilmesi gerekirken, eylemin 4458 sayılı yasanın 181 ile 194.maddeleri kapsamında değerlendirilmesinin gerektiği gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm tesisi,
SONUÇ : Yasaya aykırı, katılan vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, hükmü bu sebepten dolayı 5320 sayılı yasanın 8/1.maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK.nun 321.maddesi uyarınca BOZULMASINA, 22.12.2008 günü oybirliğiyle karar verildi.
T.C.
YARGITAY
7. CEZA DAİRESİ
E. 2006/10356
K. 2009/4134
T. 2.4.2009
• AKARYAKIT KAÇAKÇILIĞI ( Sanık Akaryakıtı Benzin İstasyonundan Aldığını Belirtmiş Olup Yargılama Aşamasında Ltd. Şirketine Ait Faturayı İbraz Ettiği Cihetle Benzin İstasyonu İle Ltd. Şirketinin Aynı Şirket Olup Olmadığı Hususunun Araştırılması Gerektiği )
• MENŞE ARAŞTIRMASI ( Adı Geçen Firma Yetkilisi Dinlenip Sanığın Akaryakıtı Kendilerinden Alıp Almadığı Hususu Sorulup Sattığını Açıkladığı Takdirde İthale Kadar Zincirleme Menşe Araştırılmasının Tamamlanması Gerektiği )
• KAÇAKÇILIK ( Sanık Savunmasında Suça Konu Akaryakıtı Benzin İstasyonundan Aldığını Belirtmiş Olup Yargılama Aşamasında Ltd. Şirketine Ait Faturayı İbraz Ettiği Cihetle Benzin İstasyonu İle Ltd. Şirketinin Aynı Şirket Olup Olmadığı Hususunun Araştırılması Gerektiği )
5607/m.3
ÖZET : Sanık savunmasında suça konu akaryakıtı T… Benzin İstasyonundan aldığını belirtmiş olup, yargılama aşamasında B… Tarım İlaçları Sanayi Tic. Ltd. Şirketine ait faturayı ibraz ettiği cihetle, T… Benzin İstasyonu ile B… Tarım İlaçları Sanayi Ticaret Limited Şirketinin aynı şirket olup olmadığı hususu araştırılarak aynı şirket olduğunun tespit edilmesi halinde adı geçen firma yetkilisi dinlenip sanığın akaryakıtı kendilerinden alıp almadığı hususu sorulup sattığını açıkladığı takdirde ithale kadar zincirleme menşe araştırılması tamamlanması gerektiği, ayrı şirketler olduğunun tespiti halinde ise söz konusu faturanın eşyayı temsil etmeyeceği gözetilmelidir.
DAVA : Yerel mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya okunduktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Oluşa ve dosya içeriğine göre sanık savunmasında suça konu akaryakıtı T… Benzin İstasyonundan aldığını belirtmiş olup, yargılama aşamasında B… Tarım İlaçları Sanayi Tic. Ltd. Şirketine ait faturayı ibraz ettiği cihetle, T… Benzin İstasyonu ile B… Tarım İlaçları Sanayi Ticaret Limited Şirketinin aynı şirket olup olmadığı hususu araştırılarak aynı şirket olduğunun tespit edilmesi halinde adı geçen firma yetkilisi dinlenip sanığın akaryakıtı kendilerinden alıp almadığı hususu sorulup sattığını açıkladığı takdirde ithale kadar zincirleme menşe araştırılması tamamlanması gerektiği, ayrı şirketler olduğunun tespiti halinde ise söz konusu faturanın eşyayı temsil etmeyeceği gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi,
SONUÇ : Yasaya aykırı, katılan vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden hükmün BOZULMASINA, 02.04.2009 günü oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY :
27.8.2004 günlü olay tesbit tutanağında sanık fatura ve irsaliye ibraz edemediği halde bilahare aynı gün alınan hazırlık ifadesinde yakalanan mazot ve benzini İzmir/Dikili’de Tuta Petrolden aldığını söylemesine ve olay tesbiti sırasında ibraz edememesine rağmen aynı günlü ve Kınık/Dündarlı köyünde Tarım İlaçları San. Tic. Ltd. Şti.ye ait fatura ibraz etmiştir. Yine sanık mazot ve benzini Osmancık köyünde bakkal Avni Dayıya götürdüğünü söylemiş bunun üzerine dinlenen tanık H. A. benzin ve mazotla ilgisi olmadığını söylemesi üzerine duruşmada aynı mahiyette Bergama Seklik köyünden Y. Ş. A.’ı tanık olarak göstermesi, yakalanan mazot ve benzinlerin TSE’ye uygun olmaması gibi nedenlerle ibraz edilen faturanın yakalanan malı temsil etmeyeceği düşüncesiyle sanığın mahkumiyetine karar verilmesi gerektiği düşüncesiyle çoğunluğun temsil tahkikata yönelik bozma düşüncesine katılmıyorum.
T.C.
YARGITAY
7. CEZA DAİRESİ
E. 2010/12300
K. 2011/3625
T. 11.4.2011
• AKARYAKIT KAÇAKÇILIĞI ( Yakıtın Ticari Faaliyeti Olan Yük Taşıma Aracında Kullanıldığı/Standartlara Uygun Olmadığı – Suçun Oluşacağı )
• KAÇAK AKARYAKITIN TİCARİ FAALİYETİ OLAN YÜK TAŞIMA ARACINDA KULLANILMASI ( Yaktın Standartlara Uygun Olmadığı ve Ulusal Marker İçermediği – Kaçakçılık Suçunun Oluşacağı )
• MÜSADERE ( Akaryakıt Kaçakçılığı – 5015 S.K. Ek Md. 5/1’in Uygulanacağı )
5015/m.5
ÖZET : Kaçakçılık suçundan sanığın akaryakıtı, ticari faaliyeti olan yük taşıma işinde kullandığı aracında kullanacak olması, ulusal marker içermemesi ve standarta uygun olmaması nedeniyle, eyleminin anılan Yasa maddesi kapsamında kaçakçılık suçunu oluşturduğu gözetilmelidir.
Kaçak akaryakıtın müsaderesini bakımından özel hüküm bulunan 5015 sayılı Yasa’nın ek 5/1. maddesi yerine, uygulama yeri bulunmayan 5237 sayılı TCK’nın 54/4. maddesi uyarınca müsaderesine karar verilmesi hukuka aykırıdır.
DAVA : Yerel mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya okunduktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : 1- 5015 sayılı Yasa’nın ek 5/1. maddesinde “Kaçak petrolü satışa arz eden, satan, bulunduran, bu özelliğini bilerek ticari amaçla satın alan veya saklayan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve yirmibin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Kaçak petrolün ve kaçakçılıkta kullanılan suç araç ve gereçlerinin müsaderesine de hükmolunur.” düzenlemesi öngörülmüş olup, sanığın ucuz olması nedeniyle aracında kullanmak için satın aldığını beyan ettiği, yönetimindeki kamyonun yakıt deposunda ve çeki tabir edilen aracın motoru ile bağlantısı bulunan bidonda ele geçen dava konusu toplam 460 İt motorinin TÜBİTAK Enerji Enstitüsü’nde yaptırılan analizi sonucu belirlenen seviyede ulusal marker içermediği ve standarda uygun bulunmadığı bildirildiğine göre, sanığın suç konusu kaçak akaryakıtı ticari faaliyeti olan yük taşıma işinde kullandığı aracında kullanacak olması nedeniyle anılan Yasa maddesi kapsamında kaçakçılık suçunu oluşturduğu gözetilerek mahkumiyeti yerine, oluş ve dosya içeriğine uygun düşmeyen gerekçeyle yazılı şekilde hüküm kurulması,
Kabule göre de;
2- Dava konusu kaçak akaryakıtın müsaderesini bakımından özel hüküm bulunan 5015 sayılı Yasa’nın ek 5/1. maddesi yerine, uygulama yeri bulunmayan 5237 sayılı TCK’nın 54/4. maddesi uyarınca müsaderesine karar verilmesi,
SONUÇ : Yasaya aykırı, katılan vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden hükmün isteme uygun olarak ( BOZULMASINA ), 11.04.2011 günü oybirliğiyle karar verildi.
T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 2010/9460
K. 2011/4177
T. 11.4.2011
• AKARYAKIT KAÇAKÇILIĞI İDDİASI ( Barınma Ücretinin Tahsili – Davacı İle Davalı Maliye Hazinesi Arasında Geminin Limanda Kalması Hususunda Akdi Bir İlişki Kurulduğu/ Diğer Davalı Ltd. Şti. Vekaletsiz İş Görme Hükümleri Gereği Barınma Ücretinden Sorumlu Olduğu )
• BARINMA ÜCRETİNDEN SORUMLULUK ( Davacı İle Davalı Maliye Hazinesi Arasında Geminin Limanda Kalması Hususunda Akdi Bir İlişki Kurulduğu – Diğer Davalı Ltd. Şti. Vekaletsiz İş Görme Hükümleri Gereği Barınma Ücretinden Sorumlu Olduğu )
• VEKALETSİZ İŞGÖRME ( Akaryakıt Kaçakçılığı/Barınma Ücretinin Tahsili – Davacı İle Davalı Maliye Hazinesi Arasında Geminin Limanda Kalması Hususunda Akdi Bir İlişki Kurulduğu/ Diğer Davalı Ltd. Şti. Vekaletsiz İş Görme Hükümleri Gereği Barınma Ücretinden Sorumlu Olduğu )
818/m.410
ÖZET : Dava, akaryakıt kaçakçılığı iddiasıyla el konularak davacıya yediemin olarak teslim edilen gemiye yönelik barınma ücretinin tahsili istemine ilişkindir. Davalı Ltd. Şti’nin geminin donatanı olduğuna ve Cumhuriyet Başsavcılığı talimatıyla gemiye el konularak davacıya ait limana bağlandığına göre, davacı ile davalı Maliye Hazinesi arasında geminin limanda kalması hususunda akdi bir ilişki kurulduğunun kabulü gerekir. Dolayısıyla davacıya karşı, davalı Maliye Hazinesi akdi ilişki nedeniyle, diğer davalı Ltd. Şti. ise vekaletsiz iş görme hükümleri gereği barınma ücretinden sorumlu olduğu halde, mahkemece dava tarihi itibariyle Maliye Hazinesine husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle bu davalıya yönelik davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
DAVA :
Taraflar arasında görülen davada Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 18.2.2009 tarih ve 2003/274-2009/59 Sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı ve davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Murat Azaklı tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, davalı şirkete ait gemiye akaryakıt kaçakçılığı yapmak suçu sebebiyle Antalya C. Başsavcılığınca el konulduğunu ve geminin 13.8.2001 tarihinde müvekkili şirkete yediemin olarak teslim edildiğini, Antalya Limanının müvekkili tarafından işletildiğini, Liman Hizmetleri Tarifesine göre, barınma ücreti ve yedieminlik ücreti alacağı doğduğunu, 2001 yılı sonuna kadar olan barınma ücretinin davalı E… Denizcilik Ltd. Şti. tarafından ödendiğini, ancak daha sonraki ücretlerin gemiye el konulmuş olması sebebiyle ödenmeyeceğinin bildirildiğini, 13.8.2001 tarihinden dava tarihine kadar günlük 20 USD hesabı ile 11.420 USD yedieminlik ücreti ile 1.1.2002 tarihinden dava tarihine kadar günlük 5,90 USD hesabı ile 2.542 USD barınma ücreti olmak üzere toplam 13.962 USD’nin ödeme günündeki TL. karşılığının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı E… Denizcilik Tur. Nak. Ltd. Şti. vekili, müvekkiline ait geminin C. Başsavcılığı kararı ile zaptedildiğini, geminin müvekkili şirketin hüküm ve tasarrufu altında olmaması sebebiyle 2002 ve sonrası için talep olunan ücreti ödemediklerini, Antalya 1. Ağır Ceza Mahkemesindeki dava neticesinin beklenmesi gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı Hazine vekili, davaya konu geminin mülkiyetinin davalı şirkete ait olduğunu, Hazineye husumet yöneltilemeyeceğini, tazminatı ödeme yükümlülüklerinin bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, geminin donatanının ve işleteninin davalı E… Denizcilik Tur. Nak. Ltd. Şti. olduğu, geminin Antalya C. Başsavcılığınca zaptedildiği ve 13.8.2001 tarihinde yediemin olarak Ortadoğu Liman İşletmesine teslim edildiği, geminin barınma ücretinden gemi donatanı ve işleteni davalı şirketin sorumlu olduğu, geminin haksız olarak tutulduğunun anlaşılması ve müsadere edilmemesi durumunda gemi malikinin zararını ilgili yerlerden talep edebileceği, Maliye Hazinesine dava tarihi itibariyle husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle, geminin günlük bağlama ücreti 4 USD üzerinden dava tarihi itibariyle 569 gün için hesaplanan 2.276 USD barınma ücretinin ödeme günündeki TL. karşılığının davalı şirketten tahsiline, davalı Maliye Hazinesi hakkında açılan barınma ücretine ilişkin davanın husumetten reddine, davacının yedieminlik ücreti ile ilgili davasını takip etmemesi sebebiyle H.U.M.K.nun 409/5. maddesi gereğince açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararı, davacı ve davalı şirket vekili temyiz etmiştir.
1-) Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davacı vekilinin aşağıda ( 2 ) numaralı bendin dışındaki, davalı E… Denizcilik Ltd. Şti. vekilinin ise ( 3 ) numaralı bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-) Dava, akaryakıt kaçakçılığı iddiasıyla Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talimatıyla el konularak davacıya yediemin olarak teslim edilen gemiye yönelik barınma ücretinin tahsili istemine ilişkindir. Davalı E… Denizcilik Ltd. Şti.’nin geminin donatanı olduğuna ve Cumhuriyet Başsavcılığı talimatıyla gemiye el konularak davacıya ait limana bağlandığına göre, davacı ile davalı Maliye Hazinesi arasında geminin limanda kalması hususunda akdi bir ilişki kurulduğunun kabulü gerekir. Dolayısıyla davacıya karşı, davalı Maliye Hazinesi akdi ilişki nedeniyle, diğer davalı E… Denizcilik Ltd. Şti. ise vekaletsiz iş görme hükümleri gereği barınma ücretinden sorumlu olduğu halde, mahkemece dava tarihi itibariyle Maliye Hazinesine husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle bu davalıya yönelik davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
3-) Öte yandan, davacı vekili barınma ücretine yönelik olarak davalı E… Denizcilik Ltd. Şti.’nin 2001 yılı sonuna kadar barınma ücretini ödediğini bildirerek 2002 yılı başından dava tarihi olan 7.3.2003 tarihine kadar barınma ücreti talep ettiği halde, mahkemece talep sonucu aşılarak geminin yediemin olarak davacıya teslim edildiği tarih olan 13.8.2001 tarihinden dava tarihine kadar barınma ücretine hükmedilmesi H.U.M.K. 74. maddesine aykırı görülmüş, hükümün bu yönüyle de bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda ( 1 ) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekili ve davalı E… Denizcilik Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, kararın ( 2 ) numaralı bentte açıklanan sebeplerle davacı yararına, ( 3 ) numaralı bentte açıklanan sebeplerle ise davalı E… Denizcilik Ltd. Şti. yararına BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harcın istemi halinde temyiz edenlere iadesine, 11.4.2011 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY :
Borçlar Kanunu’nda borcun kaynakları; sözleşme, haksız fiil ve sebepsiz zenginleşme olarak gösterilmiştir. Sözleşme, iki tarafın hukuksal sonuca yönelik karşılıklı ve birbirine uygun irade açıklamalarıyla meydana gelen hukuksal ilişkidir. Haksız fiilin borç doğurmasının sebebi ise, kişinin iradesi dışında, kendisine yönelik hukuka aykırı bir eylemdir. Somut olayda, davacı ile davalı donatan arasında bir sözleşmenin varlığından ya da davalı donatanın davacı aleyhine haksız bir fiilinin varlığından ve dolayısıyla anılan taraflar arasındaki bir borç ilişkisinden söz edilemez.
Borcun üçüncü kaynağını oluşturan sebepsiz zenginleşmede ise alacaklının mal varlığında haklı bir sebep bulunmaksızın meydana gelen eksilmenin giderilmesi amaçlanmaktadır. Davalı donatana ait gemiye bir ceza soruşturması sebebiyle el konulması ve kamu görevlilerince geminin davacıya teslimi sebebiyle davacının mal varlığında bir eksilme söz konusu olmadığı gibi, bir an için aksi düşünülse dahi, bu aşamada, davacının mal varlığındaki eksilmeye davalı donatanın sebebiyet verdiğinden söz edilemeyeceği, bu konuda ceza mahkemesince verilecek kararın beklenmesi gerektiği gibi, davacının, yine bu aşamada, barınma ve/veya yedieminlik ücretini gemiyi kendisine teslim edenlerden, bir başka deyimle ve Dairemizin Maliye Hazinesine yönelik davaya ilişkin bozma gerekçesinde de açıklandığı üzere kamudan tahsil etme olanağının bulunması sebebiyle davacının mal varlığında varlığı ileri sürülen eksilmenin anılan davalıdan tahsil suretiyle giderilmesi mümkün ve muhtemeldir. Bu durumda, davacı ile davalı donatan arasında, hiç değilse bu aşamada, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan bir borcun varlığından da söz edilemeyecektir.
B.K.nun 410 vd. maddelerinde düzenlenen vekaletsiz iş görme halinde de durum farklı değildir. Davacı yanca, anılan davalının gemisine zorunlu ve faydalı masraflar yapıldığı iddia ve ispat olunmadığı gibi, geminin davalı donatanın iradesi dışında, kamu görevlilerince el konularak davacıya teslim edilmiş olması olgusu düşünüldüğünde, halen davalı donatanın malı olan ve fakat ceza soruşturması neticesinde belki de anılan davalının mülkiyetinden çıkarak kamu malı haline gelebilecek geminin, tahakkuk eden barındırılma ücretinden davalı donatanın vekaletsiz iş görme hükümlerine dayalı olarak sorumlu tutulması bu aşamada mümkün değildir. Bu hal, ancak, davaya sebep olan geminin ceza soruşturması sonucunda davalı donatana iadesi halinde akla gelebilecek nitelikte olup, mahkemece davalı donatan hakkındaki davanın, ceza mahkemesince verilecek karar bekletici mesele yapılarak sonucuna göre çözümlenmesi gerektiğinde duraksanmamalıdır.
Tüm bu nedenlerle, davalı E… Denizcilik Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının tümüyle kabul edilerek, hükümün bu sebeple de anılan davalı lehine bozulması gerektiği kanısında bulunduğumdan, Dairemiz çoğunluğunun, davalı E… Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine yönelik kararına katılamıyorum.
T.C.
YARGITAY
7. CEZA DAİRESİ
E. 2003/20541
K. 2004/7462
T. 1.6.2004
• KAÇAKÇILIK SUÇU ( Kamyonda Ele Geçirilen Akaryakıtın Yabancı Menşeli Olup Olmadığının Rafineride Analizi Yapılarak Tesbiti Gereği – Kamyon Sahibinin İbraz Ettiği Belgelerin Çelişkili Olması Nedeniyle Onun Hakkında da Dava Açılması Gereği )
• AKARYAKIT KAÇAKÇILIĞI SUÇU ( Akaryakıtın Yabancı Menşeli Olup Olmadığının Rafineride Analizi Yapılarak Tesbiti Gereği – Kamyon Sahibinin İbraz Ettiği Belgelerin Çelişkili Olması Nedeniyle Onun Hakkında da Dava Açılması Gereği )
• RAFİNERİDE ANALİZ YAPTIRILARAK AKARYAKITIN YABANCI MENŞELİ OLUP OLMADIĞININ TESBİTİ GEREĞİ ( Kaçakçılık Suçundan Açılan Davada – Kaçak Akaryakıtın Yakalandığı Kamyon Sahibi Hakkında da Dava Açılması Gereği )
1918/m.15
ÖZET : Dava kaçak akaryakıt kaçakçılığı nedeniyle açılmış olup, araç sahibinin sunduğu veresiye fişi ve fatura farklı şirketlere ait olup, çelişkilidir. Araç sahibi hakkında da dava açtırılıp E… Petrol’e ait veresiye fişi ibraz ettiği halde S… Limited Şirketine ait faturayı ibraz etme nedeni de sorularak öncelikle yabancı menşeli olup yasal olmayan yollardan yurda sokulan eşyalar bakımından kaçakçılık suçunun oluşacağı düşünülerek dava konusu akaryakıttan numune varsa en yakın rafineride analizi yaptırılıp yabancı menşeli olup olmadığı da tespit ettirildikten sonra; eğer yabancı menşeli ise; veya yerli olduğu da kesin olarak belirlenemiyorsa menşe incelemesi tamamlanıp, ayniyet tespiti yaptırıldıktan sonra sanıkların ayrı ayrı hukuki durumlarının tayin ve takdiri gerekir.
DAVA : 1918 sayılı Kanuna muhalefetten sanık Harun hakkında yapılan duruşma sonunda: Beraatine ve iadeye dair ( Gürpınar Asliye Ceza Mahkemesi )nden verilen 14.5.2002 tarihli hükmün Yargıtay’ca incelenmesi müdahil vekili tarafından süresinde istenilerek dava evrakı Cumhuriyet Başsavcılığının bozma isteyen 13.10.2003 tarihli tebliğnamesiyle daireye verilmekle dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : 1- Araç sürücüsü Harun tesirden uzak ilk samimi ifadesinde, arkadaşı olan Zahir’in kendisini köyde görünce “”acil hastam var, şu kamyonu Van’a götür, ben de taksi ile hastamı Van’a getireceğim”” dediğini, kendisinin de bunu kabul ederek Zahir’e ait kamyonu Van’a götürürken yolda yapılan denetim üzerine yakalandığını belirttiği, tanık olarak dinlenen Zahir’in de bu beyanı doğrulayarak, dava konusu mazotu Van’daki E… Petrol istasyonundan aldığını belirterek buna dair 25.10.2001 tarihli veresiye fişi ibraz ettiği ve faturasını da sonra ibraz edeceğini belirtmesine rağmen S… Petrol Sanayii ve Ticaret Limited Şirketine ait 31.10.2001 günlü faturayı ibraz ettiği, bilirkişi Sıddık’ın ise raporuna eklediği dayanak faturanın 26.10.2001 tarihli olmasına göre dava konusu mazotu temsil edemeyeceği gözetilerek; araç sahibi Zahir hakkında da dava açtırılıp E… Petrol’e ait veresiye fişi ibraz ettiği halde S… Limited Şirketine ait faturayı ibraz etme nedeni de sorularak öncelikle yabancı menşeli olup yasal olmayan yollardan yurda sokulan eşyalar bakımından kaçakçılık suçunun oluşacağı düşünülerek dava konusu akaryakıttan numune varsa en yakın rafineride analizi yaptırılıp yabancı menşeli olup olmadığı da tespit ettirildikten sonra; eğer yabancı menşeli ise; veya yerli olduğu da kesin olarak belirlenemiyorsa menşe incelemesi tamamlanıp, ayniyet tespiti yaptırıldıktan sonra sanıkların ayrı ayrı hukuki durumlarının tayin ve takdiri gerekirken eksik inceleme ve soruşturma sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi,
2- Hükümden sonra 19.7.2003 gün ve 25173 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine dair kanunun yürürlükten kaldıran 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunun getirdiği lehe düzenlemeler ile TCK. 2. maddesi de gözönünde tutularak sanığın hukuki durumun yeniden değerlendirilerek bir hüküm kurulmasının gerekmesi,
SONUÇ : Yasaya aykırı, müdahil vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden hükmün isteme uygun olarak ( BOZULMASINA ), 1.6.2004 günü oybirliğiyle karar verildi.
