Boşanma Davalarında Maddi ve Manevi Tazminat
Tazminat uğranılan maddi yada manevi bir zarar karşılığında bu zararın ekonomik olarak karşılığının sağlanmasıdır. Aile Hukuku ve Boşanma davalarında ise boşanma sebebiyle ekonomik durumunda, sosyal statüsünde değişiklik olan kişinin diğerinden daha az kusurlu veya eşit kusurlu olması halinde mahkemeden talep ettiği zararların karşılığı olarak maddi tazminat isteyebilir. Boşanma davalarında maddi tazminat için ispat gereklidir. Manevi tazminat davası ise boşanma davalarında çeşitli nedenlerle verilebilir. Evliliğin son bulması bile tek başına manevi tazminat sebebi olabilir.
Maddi Tazminat İçin Gerekli Şartlar
Boşanma davalarında maddi tazminat talep edebilmek için öncelikli olarak açılmış bir boşanma davası olması gerekmektedir. Nafaka davası boşanma açılmadan istenebilir fakat tazminat davası boşanma talep edilmeden istenemez. Bunun yanında açılmış bir boşanma davasında karşı dava açılarak tazminat talep etme imkanı mevcuttur. Maddi Tazminatı hak etmek için en önemli unsur ispat yüküdür. Tazminat talep eden eş diğer eşten az kusurlu olmak zorundadır. Eşin kusursuzluğu da diğer eşten az kusurlu olması sayılacaktır. Fakat iki eşte kusursuz olarak boşanma gerçekleşmişse mahkeme maddi tazminata hükmetmeyecektir. Boşanma davaları ile birlikte açılan tazminat harca tabi değildir. Fakat boşanma davası açıldıktan sonra ayrıca maddi tazminat talep edilecekse bu bedel harca tabii olacaktır. Son olarak mahkeme maddi tazminata mahkum edilecek eşin ekonomik durumu nispetinde uygun bir tazminata hükmedecektir. Bunu yaparken de eşlerin evlilik zamanında yaşadıkları sosyal statü, tazminat ödeyecek eşin ekonomik durumu, yaşam tarzı gibi kriterleri göz önüne alacaktır.
Manevi Tazminat İçin Gerekli Şartlar
Manevi Tazminat kavramı Türk hukuk sisteminde henüz yeterince gelişmemiştir. Boşanma davalarında ise hukuk sistemimizin aksine dikkate değer manevi tazminat bedellerine hükmedilmektedir. Manevi Tazminat Davaları genel hukuk kurallarına göre zenginleşme aracı olarak kullanılamaz. Manevi tazminat bedeli bir kere talep edilir. Talep sonrasında bu bedelin ıslah yolu ile bile artırılması mümkün değildir. Çünkü manevi olarak kişinin uğradığı zarar bellidir. Bu zarar dava süresince artmayacaktır. Ayrıca bu tazminat türünün farklı amaçlarla kullanılmasını engelleme amacıyla kanun koyucu böyle bir yola gitmiştir.
Manevi Tazminat uygulamada boşanma davaları ile birlikte talep edilmektedir. Manevi tazminata hak kazanmak için boşanma sürecinde yaşanan olayların davacı eşin psikolojisini ciddi şekilde etkilemesi veya yapılan hareketin kişilik haklarına saldırı mahiyetinde olması ve bu saldırı dolayısıyla kişinin etkilenmesi gerekmektedir. Manevi Tazminatta da diğer eşten daha az kusurlu yada kusursuz eş talep edebilir kuralı vardır. Manevi tazminat ispatlansa bile boşanma gerçekleşmemişse mahkeme manevi tazminata hükmetmeyecektir. Boşanma davası ile birlikte açıldığında harç ödenmeyecektir.
Anlaşmalı Boşanmalarda Madde ve Manevi Tazminat
Anlaşmalı boşanma davalarında ana unsur tarafların boşanmanın esaslı unsurlarında anlaşması olduğundan taraflar aralarında anlaştığı takdirde maddi ve manevi tazminata hükmedilebilecektir.
Boşanma Davasında İstenmeyen Maddi ve Manevi Tazminatın Sonradan İstenmesi
Boşanma davaları için maddi ve manevi Tazminatlar boşanma davasının içerisinde istenebilen kavramlardır. Boşanma davası sırasında maddi ve manevi tazminat istenmemiş ise Türk Medeni Kanunu 178. Maddesi uyarınca boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde tazminat dava yolu ile talep edilebilecektir. Bu bir yıllık süre hak düşürücü süre olup boşanmanın ferisi konumunda olan davalar bu süreden sonra açılamayacaktır.
