Sosyal Ağlarda Paylaş:

Denetimli Serbestlik – Kamuya Yararlı Bir İşte Ücretsiz Çalışma Soru – Cevap

DENETİMLİ SERBESTLİK KARARI VERİLEREK KAMUYA YARARLI İŞTE ÜCRETSİZ ÇALIŞMA CEZASI ALDIM. BU NE DEMEKTİR?

CEVAP : 5237 Sayılı TCK da getirilen yeni bir hükümde kamuya yararlı işte çalışma cezası olmuştur. Türk Ceza Kanunu 50 maddesinde bu yeni durum belirtilmiştir. Bu maddenin 1 fıkrasının f bendinde görüleceği üzere; mahkeme hakkında hapis cezası verilen kişi hakkında kamuya yararlı bir işte ücretsiz çalışması karşılığında cezasını çekebileceğini karar verebilecektir. Bunun için kanunda belirtilen durumlar ise;

Hapis cezasının iki yıl veya daha az süreli hapis cezası olması
Hükümlülük süresinin yarısını iyi halle geçirmesi
Yasal Temsilcinin veya Cumhuriyet Savcısının talebi

Bu şartlar var ise mahkeme hakimi kişinin kalan cezasının kamuya yararlı bir işte ücretsiz çalışma yöntemiyle denetimli serbestliğe tabi olarak çekmesine karar verebilir.

KAMUYA YARARLI İŞTE ÜCRETSİZ ÇALIŞMA CEZASI HANGİ KURUMLARDA ÇEKTİRİLİR?

CEVAP : Bu konuda denetimli serbestlik müdürlüğünün belirlediği yetkili kurumlar vardır. Öncelikle çalışılacak kurum bir kamu kurumu veya kamuya yararlı hizmet veren özel bir kuruluş olmalıdır. Yapılacak işin niteliği de kamuya yararlı olmak zorundadır. Bu ceza Belediyenin temizlik işlerinde, park ve bahçe bakımı ve korunmasında, okulların temizlik, bakım ve onarım işlerinde, kaymakamlıklarda, karakollarda, kütüphanelerde ve buna benzer kamuya yararlı işlerde çektirilir.

Burada önemli olan diğer bir hususta kişinin yeteneği ve oturduğu yerdir. Bu cezanın verilebilmesi için kişinin verilecek işte çalışmayı kabul etmesi gerekir. Kişilerin niteliğine göre işler verilir. Mesela elektrik ustası, bilgisayar teknisyeni, terzi v.b meslekler için kişinin uzmanlığı alanında bir iş verilir. Bu işin belirlenmesinde Denetimli Serbestlik Müdürlüğü yetkilidir. Denetimli Serbestlik Müdürlüğü kişinin oturduğu yeri, yaptığı işi ve kişinin rızasını dikkate alarak karar verecektir.

CEZAMI KALANINI DENETİMLİ SERBESTLİKLE VEYA KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞARAK GEÇİRMEK İSTİYORUM ŞARTLARI NELERDİR?

CEVAP : Bunun için öncelikle cezanın açık ceza evinde geçirilmesi veya bölgede açık ceza evi yoksa açık cezaevi için gerekli şartları taşımak gereklidir. Açık cezaevinde cezanın son altı ayı kesintisiz olarak geçmelidir. (çocuk ise çocuk eğitim evinde toplam cezanın beşte birini tamamlaması ve şartlı salıvermeye bir yıl kalması şartı birlikte aranır.) Ayrıca hükümlünün bu konuda talebi olması gereklidir.

Eğer bu şartlar taşınıyorsa cezanın şartlı salıverme tarihine kadar olan kısmı için denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak infaz edilmesi infaz hakimi tarafından karara bağlanabilir. Burada infaz hakimin de hükümlünün koşullarını yerine getirip getirmediği ve tekrar suç işlemeyeceği yönünde kanaatinin oluşması gereklidir.

Burada şartlı tahliye tarihine kadar;

Kamuya yararlı bir işte ücretsiz olarak çalıştırılması
Bir konut veya bölgede denetim ve gözetim altında bulundurulması,
Belirlenen yer veya bölgelere gitmemesi,
Belirlenen programlara katılması,

yükümlülüklerinden birine veya birden fazlasına tabi tutulabilir. Bu konuda infaz hakiminin takdiri ve denetimli serbestlik müdürlüğünün kararı gereklidir.

KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞMA CEZASINDA ÇALIŞMA SÜRESİ NASIL BELİRLENİR?

CEVAP: Bunun için önemli olan husus saat hesabıdır. Cezalar her ne kadar gün olarak verilse de buna yönelik kanuni mevzuatta bir gün karşılığı 4 saat olmaktadır. Yükümlünün kamuya yararlı bir işte dört saat boyunca çalışmış olması cezaevinde 1 günlük cezasını çekmiş olduğu anlamına gelir. Çalışma süresi bu şekilde hesaplanır. Kişinin aldığı ceza 1 yıl ise kanuna göre 1 yıl 360 gün sayıldığından bu rakam 4 ile çarpılarak toplam 1440 saat bulunur. Kişi 1440 saat kamuya yararlı bir işte çalışarak 1 yıllık hapis cezasını tamamlamış olacaktır.

ÖĞRENCİLER İÇİN KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞMA SÜRESİNDE İSTİSNA VAR MIDIR?

CEVAP: Kanunda öğrenciler için cezanın çektirilmemesi yönünde bir istisna yoktur. Fakat öğrenciler için denetimli serbestlik olarak kamuya yararlı bir işte çalışma yükümlülüğü yüklenmişse Denetimli Serbestlik Müdürlüğü günde 2 saatten az 8 saatten fazla olmamak üzere öğrenciler için farklı bir program belirleyebilir. Fakat sonucunda çalışma süresi normal ceza alan kişilerle aynı saatte olacaktır.

KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞMA CEZASI ALDIM AMA YOL PARAM YOK NE YAPA BİLİRİM?

CEVAP : Kamuya yararlı bir işte çalışma cezası ödül olarak değil kişinin topluma uyum sağlaması ve cezaevinin olumsuz koşullarından etkilenmemesi sebebiyle verilir. Bu sebeple kural olarak bu cezalarda herhangi bir yol ücreti, yemek ücreti, prim veya maaş ödenmez. Ancak yükümlüyü çalıştıracak kurum ve denetimli serbestlik müdürlüğü arasında imzalanacak çalışma protokolü ile yol ve yemek gibi ücretlerin hükümlülere ödenmesi veya bu ihtiyaçların kurumca servis ve yemek hizmeti verilerek karşılanması kararlaştırılabilir.

KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞTIRILKEN ÇALIŞTIĞIM KURUM BUNU CEZA OLDUĞUNU BİLİYOR MU?

CEVAP : Bu konuda Denetimli Serbestlik Müdürlüğü ile çalışılacak kurum yöneticileri arasında bir çalışma protokolü imzalanır. Bu protokol gereğince Denetimli Serbestlik Müdürlüğü ve çalışılan kurum yöneticileri sizin cezanız sebebiyle çalıştığınızı bilirler. Bu konunun her ne kadar gizli kalacağı belirtilse de uygulama da çoğu çalışan da sizin aldığınız ceza sebebiyle çalıştığınızı bilecektir. Fakat her ne kadar uygulanmasa da genel prensip sizin hükümlü olduğunuzun gizli tutulmasıdır.

KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞTIRMA CEZAM BİTTİ. KURUMDA ÇALIŞMAYA DEVAM EDİLEBİLİR MİYİM?

CEVAP : Bu konuda kanunda herhangi bir madde düzenlenmemiştir. Dolayısıyla kişi cezasını çektikten sonra bu işte ücretli olarak çalışmaya devam edemez. Fakat kamu kurumlarının personel alırken uyguladığı şartlara uygun ise kamu kurumunun talebi doğrultusunda çalışmaya devam edebilir. Burada kamu kurumunun ihtiyacına ve talebine göre karar verilir.

KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞIRKEN SİGORTA YAPTIRILIR MI?

CEVAP : Bu soru sosyal medya üyeliklerimiz ve e-mail accountlarımız üzerinden sıkça sorulmaktadır. Öncelikle kamuya yararlı bir işte çalıştırılmanın bir ceza olduğu unutulmamalı. Bu cezanın amacı ise kişinin hürriyetinden alıkoymadan, kişi sosyal ortamından soyutlanmadan cezasını çekmesidir. Kanunda sigortalılık konusunda açık bir hüküm mevcuttur. 5402 sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu’nun 14 maddesi gereğince kamuya yararlı bir işte cezasını denetimli serbestlik hizmeti olarak ifa eden kişiler için sigorta yaptırılamaz.

KAMUYA YARARLI BİR İŞTE GECE ÇALIŞILABİLİR Mİ?

CEVAP : Evet gece de çalışılabilir. Fakat gece çalışması yapılması için yükümlünün özel durumu kadar çalışılacak kurumun da gece çalışmasına ihtiyacı olması gerekmektedir. Bu sebeple iki tarafında ihtiyacı var ise sadece bu şartta gece çalıştırması yapılabilir.

KAMUYA YARARLI BİR İŞTE ÇALIŞTIRMA CEZASINDA HAFTADA EN AZ VE EN FAZLA KAÇ SAAT ÇALIŞILABİLİR?

CEVAP : Kamuya yararlı bir işte çalıştırma cezasının yerine getirilirken bir günün dört saat üzerinden hesaplanacağını ve bir yılın 360 gün olarak değerlendirileceğini, hesaplamaların da bu rakamlar üzerinden yapılacağını daha önce bildirmiştik.

Yükümlünün normal olarak bir gün için çalıştırılma süresi 4 saattir. Fakat yükümlünün özel bir durumu varsa veya kurumun ihtiyacı var bu çalışma saati değiştirilebilir. Minimum günlük 2 saat maksimum günlük 8 saat çalıştırılabilir. Bir hafta ise kanuna göre 5 gün olarak belirlenir. Günlük minimum tutarların hafta içi gün sayısı ile çarpımı ile haftalık minimum çalışma süresi 10 saat maksimum çalışma süresi 40 saat olarak belirlenir.

Bu çalışma sürelerinin haftaya veya günlere dağılımı yasal sınırlar içerisinde yükümlünün, Denetimli Serbestlik Müdürlüğünün ve çalışılacak kurumun istekleri doğrultusunda belirlenir.

KAMUYA YARARLI İŞTE ÇALIŞIRKEN HASTALANDIM. CEZAM HAPİS CEZASINA DÖNER Mİ?

CEVAP : Kişiler normal işlerde çalışırken nasıl işyerine rapor sunuyorsa kamuya yararlı bir işte çalışma cezası alan kişi de acil bir şekilde raporu ya çalıştığı kurumun yetkilisine yada işyerindeki sorumlu kişiye bildirmek zorundadır. Bu bildirimin ardından raporun denetim görevlisi yada denetim memuruna verilmesi gereklidir.

KAMUYA YARARLI İŞTE ÇALIŞIRKEN HANGİ DURUMLARDA İZİN ALABİLİRİM?

CEVAP : Kamuya yararlı işte çalışma cezası verilen kişi doğal afetler durumunda iş yerinde çalışma yapılamazsa otomatik izinli sayılır. Belgelendirmek şartı ile birinci dereceden bir yakınının vefatı halinde de izin alınabilir. Bu izinler için işyeri yetkilisine bildirim gerekir. Ayrıca belgenin de denetim görevlisi yada denetim memuruna teslimi gerekmektedir.

KAMUYA YARARLI İŞTE ÇALIŞIRKEN HASTALIK YADA İZİN SEBEBİYLE ÇALIŞMADIĞIM SÜRELER CEZADAN SAYILIR MI?

CEVAP : Rapor alınan veya birinci derecede yakınının ölümü, doğal afet v.b sebepler gibi zorunlu nedenlerle çalışılamayan durumlar infazdan sayılmazlar. Bu günler için tekrardan çalışma gerekecektir. Fakat bu haller denetimli serbestlik için olumsuz bir rapora konu edilmez.