Yargıtay Kararı – Kira Parasının Tespiti
T.C
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
E. 2012/11849
K. 2012/17002
T. 5.7.2012
KAVRAMLAR
Kira Artışı
Kira Parasının Tespiti
Kira Tespit Davası
Sözleşmede Artış Şartı
Emsal ve Rayiç Bedel
DAVA: Dava dilekçesinde kira parasının 01.01.2011 gününden başlayarak aylık 3.250,00 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi 01.01.2012 tarihinden itibaren aylık 1.300,00 TL olarak tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
KARAR: Davada, kira parasının hak ve nesafet uyarınca 1.1.2011 gününden başlayarak aylık 3.250,00 TL olarak tespiti istenilmiştir.
Mahkemece, kira sözleşmesinde artış şartının bulunmadığı, gene kira artış talebine ilişkin ihtarname olmayıp, dava dilekçesinin de tesbiti istenilen dönemin başlamasından 15 gün önce tebliğ edilmediği gerekçesi ile davanın reddine, ancak bir sonraki dönem olan 1.1.2012 tarihinden itibaren aylık 1.300,00 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
21.11.1966 gün ve 19/10 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince, kira parasının tesbiti davası her zaman açılabilir. Kira parasının arttırılması ile ilgili olarak gönderilen ihtarname veya aynı amaç için açılan davanın dilekçesinin tebliğ tarihi tespit edilecek kira parasının geçerli olacağı dönemin belirlenmesi açısından önemlidir.
Taraflar arasındaki 1.1.2006 tarihli kira sözleşmesinin 2.maddesinde “Her takvim yılı başında kira bedeli bir önceki yılın kira bedeline yıllık TEFE endeksinin uygulanması sureti ile artırılarak ödenecektir.” şeklinde artış şartı bulunmaktadır. Ayrıca, önceki dönem içinde 10.12.2009 tarihli ihtarname ile de artırılmış kira istenmiştir. O nedenle süresinde gönderilmiş ihtarname ya da açılmış dava da bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddi doğru görülmemiştir.
Bunun dışında, HUMK’nun 74. (HMK.md.26) maddesine göre “hakim her iki tarafın iddia ve savunmaları ile bağlı olup, ondan fazlasına veya başka bir şeye hüküm veremez”
Dava dilekçesinde 1.1.2011 günü başlayan dönem kira parasının tespiti istenildiğine göre, mahkemece bir sonraki dönem için kira parasının tesbitine karar verilebilmesi için bu hususun davacı taraftan sorulması ve istemesi halinde bir sonraki dönem kira parasının tespitine karar verilmesi gerekirken, anılan şekilde sonraki dönem için tespit kararı verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
Kaldı ki, davacı ödenen miktarın emsal ve rayicin altında kaldığı gerekçesiyle artırılarak tespitini talep etmekle, enflasyon nazara alınmadan daha azına hükmedilemez. Zira hükme dayanak yapılan bilirkişi raporunda kira sözleşmesi yapılırken kararlıştırılan kira parasının kiralananın bulunduğu bölgedeki emsal kira paralarına göre fazla olduğu somut dayanakları ile ortaya konulmuş değildir. O nedenle tarafların beyanına göre dava konusu dönemde 2011 yılı ocak, şubat, mart aylarında aylık 1.300,00 TL kira ödenmekte olup, bir sonraki dönem için aynı miktarın tespiti doğru değildir.
SONUÇ: Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 05.07.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.