AİLE KONUTU ŞERHİ
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun yürürlüğe girmesi ile birlikte Aile Konutu Kavramı hukuk hayatımıza girmiştir. Bu kavram Medeni Kanunun 194. Maddesinde geçmektedir. Bu madde de herhangi bir tanım yapılmasa da kanun hazırlanırken oluşturulan kanunun gerekçesinde Aile Konutu “eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdiği, yaşantısına buna göre yön verdiği, acı ve tatlı günleri içinde yaşadığı, anılarla dolu bir mekân” olarak ifade edilmiştir. Bu tanımı kısaca “Ailelerin devamlı yaşadığı konut” olarak nitelendirebiliriz.
4721 sayılı TMK 194. Madde de belirtildiği üzere;
“II. Aile konutu
Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.
Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hakimin müdahalesini isteyebilir.
Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini isteyebilir.
Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı haline gelir ve bildirimde bulunan eş diğeri ile müteselsilen sorumlu olur.”
Kanunda belirtilen aile konutuna dair işlemlerde öncelikle eşlerin rızası aranacaktır. Eşlerden birinin kirası olmadığı takdirde mahkemeden aile konutu şerhi konulması yönünde talepte bulunulabilecektir. Bu durumda mahkeme aile konutu şerhi konulması dair kararı tapu kütüğünün şerhler bölümüne işletilmesini sağlayacak ve ilgili gayrimenkul medeni hukukun aile konutuna sağladığı korumalardan faydalanacaktır.
Eğer eşlerin rızası var ise bu durumda eşlerin ikisi birlikte talepte bulunarak tapu kaydına aile konutu şerhini işletebileceklerdir. Bu şerhin işlenmesi ile birlikte aile konutu hakkında gayrimenkulün maliki olmadan kaynaklanan haklar eşler arasında ortak rıza ile belirlenecek olup gayrimenkulün maliki olan eşin tasarruf yetkisi kısıtlanmış olacaktır. Yani tapuda malik görünen eş gayrimenkulü kendi isteği doğrultusunda satamayacak, rehnedemeyecek v.b gayrimenkul üzerindeki kısıtlandırıcı işlemleri yapamayacaktır. Bu tür işlemler için diğer eşin de rızası aranacaktır. Aile konutu için kimlerin başvuru da bulunabileceğine dair Tapu Sicil Ttüzüğü 17. Madde düzenlenmiştir. Buna göre;
“İstemde bulunacaklar
MADDE 17 – (1) Kanunî istisnalar dışında, tapu sicilinde hak sahibi olan kişiler istemde bulunabilir. Tescilden önce hak sahibi olmuş kişiler de hakkın tescili için gerekli belgeleri ibraz ederek istemde bulunabilirler.
(2) Aile konutu olarak özgülenen taşınmazın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutun aile konutu olduğuna dair şerhin verilmesini isteyebilir.”
Şerh için herhangi bir ücret alınmaz. Fakat tapu müdürlüğünce belirli belgeler istenecektir.
Şerh aşamasında istenen evraklar;
-
İkametgah Belgesi (aile konutu şerhi talep edilen yerde oturulduğuna dair)
-
Evlenme Cüzdanı
-
Nüfus Cüzdanı
-
Fotoğraf
Avukat Aynur ÇAYLI
