Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı – Kamulaştırma Ecrimisil
T.C
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
E. 2010/5/736
K. 2011/48
T. 09.02.2011
KAVRAMLAR
ECRİMİSİL
EL ATMANIN ÖNLENMESİ
KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA
ENERJİ NAKİL HATTI
DEPLASE
MAHALLİ BİLİRKİŞİ
KEŞİF
DİRENME KARARI
743 S. TÜRK KANUNU MEDENİSİ (MÜLGA) Madde 653
1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) Madde 429
ÖZET: Taraflar arasındaki ” Kamulaştırmasız el atmanın önlenmesi ve ecrimisil ” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Sincan 2. Asliye Hukuk Mahkemesince davanın reddine dair verilen 10.04.2008 gün ve 2007/115 E-2008/149 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 5.Hukuk Dairesinin 22.02.2010 gün ve 2009/16313 E., 2010/2482 K. sayılı ilamı ile; (“…Kamulaştırmasız el atmanın önlenmesi ve ecrimisil davasının reddine ilişkin hüküm, Dairemizce onanmış, bu onama kararına karşı davacı vekilince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur. Davacı dava dilekçesinde, konutların üzerinden geçen ve tehlike arz eden enerji nakil hattının kaldırılmasını talep etmiştir. Fen bilirkişisi M………. S………. tarafından düzenlenen 09.10.2007 tarihli raporda, dava konusu taşınmaz üzerinden geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Bu durumda bilirkişi raporu da nazara alınarak, davacı kooperatife ait taşınmaz üzerindeki hattın güzergahının değişmesi gerekeceğinden, burada 743 sayılı TMK.nun 653. maddesinin uygulanması söz konusu değildir.
Hükmün, bu nedenle bozulması gerekirken, onandığı anlaşılmakla davacı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulüne. Dairemizin 20.04.2009 gün ve 2009/3609-6103 sayılı onama kararının kaldırılmasına karar verildikten sonra işin esasının incelenmesinde;
Dava, kamulaştırmasız el atmanın önlenmesi ve ecrimisil istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan delil ve belgelere göre, ecrimisil isteminin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak; Olayları anlatmak taraflara, hukuki nitelendirme hakime aittir.
Davacı, dava dilekçesinde mevcut enerji nakil hattının can güvenliği için tehlike arz ettiğini ileri sürerek kaldırılmasını talep etmiştir. El atmanın önlenmesi yazılması, sonuca etkili değildir.
Bilirkişi, enerji nakil hattının deplase edilmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu durumda mahallinde bilirkişi eşliğinde yeniden keşif yapılarak, davacı kooperatife ait taşınmaz üzerinden geçmek koşuluyla enerji nakil hattının deplase edilecek güzergahının belirlenmesi suretiyle hüküm kurulması gerekirken, eksik inceleme ile yazılı nedenlerle red kararı verilmesi, Doğru görülmemiştir…”) gerekçesiyle oybirliği ile bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davacı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI: Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, kamulaştırmasız el atmanın önlenmesi ve ecrimisil istemine ilişkindir.
Yerel mahkemece; davanın reddine dair verilen karar; Özel dairece, yukarıda yazılı gerekçeyle bozulmuştur. Kararın ecrimisil talebine ilişkin bölümü özel dairece bozma konusu yapılmadığından kesinleşmiştir.
Yerel mahkemece; ilk kararın gerekçesinde hiç irdelenmeyen 09.10.2007 tarihli bilirkişi raporu irdelenmek suretiyle direnme olarak adlandırılan karar verilmiş; hükmü davacı vekili temyiz etmiştir.
Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; el atmanın önlenmesi isteminde mahkemece yapılan araştırmanın hüküm kurmaya yeterli olup olmadığı, yeniden bilirkişi raporu alınmasının gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
Ne varki, Hukuk Genel Kurulundaki görüşme sırasında, işin esasına girilmezden evvel; temyize konu kararın bir direnme kararı mı; yoksa yeni bir hüküm mü; olduğu hususu ön sorun olarak değerlendirilmiştir.
Bilindiği üzere; direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için mahkeme bozmadan esinlenerek yeni herhangi bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar vermeli; gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir(HUMK.429 mad.) .
Eş söyleyişle; mahkemenin yeni bir delile dayanarak veya kararını genişletmeden tamamen farklı bir gerekçe ile karar vermiş olması halinde, direnme kararının varlığından söz edilemez.
Somut olayda; yerel mahkemece, 743 sayılı Medeni Kanunun 653. maddesinin son cümlesi uyarınca davacı taşınmazı üzerine davalı idare yararına irtifak hakkı kurulmuş olduğundan el atmanın önlenmesi istenemeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş; harita mühendisi M……. S……… tarafından düzenlenen 9.10.2007 tarihli rapor ve ekindeki kroki hiç irdelenip değerlendirilmemiştir. Özel dairenin bozma ilamı üzerine, mahkeme bu kez önceki kararında hiç değerlendirmediği bu bilirkişi raporunu ve ekindeki krokiyi gerekçe göstererek direnme olarak adlandırdığı kararı vermiştir.
Mahkemenin bu kararı gerçekte direnme olmayıp, bozmadan esinlenilerek farklı bir gerekçeye dayalı, yeni hüküm niteliğindedir. Yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının inceleme merci ise Hukuk Genel Kurulu değil; Özel Daire’dir.
Hal böyle olunca; dosyanın yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için Özel Daireye gönderilmesi gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 5.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 09.02.2011 gününde oybirliği ile karar verildi.