Yargıtay Kararı – Adli Para Cezası
T.C
YARGITAY
CEZA GENEL KURULU
E. 2011/4-176
K. 2011/226
T. 15.11.2011
KAVRAMLAR
Adli Para Cezası
Görevi Yaptırmamak İçin Direnme Suçu
Yasak Silah Bulundurma Suçu
Cezaların Toplanması
Süreli Hapis Cezası
Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar
DAVA: Görevi yaptırmamak için direnme suçundan sanık C. B.’un 5237 Sayılı T.C.K.nın 265/1-4, 62, 50/1 ve 52/2 nci maddeleri uyarınca 4700 Lira adli para cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin, Antalya 4. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 30.10.2006 gün ve 917-858 Sayılı hükmün sanık tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 4. Ceza Dairesince 17.9.2007 gün ve 4086-6832 sayı ile; “…1-Tanıkların dinlenilmesinde C.M.K.nın ve 53 üncü maddelerine öngörülen yönteme uygun davranılmaması,
2-)Yasak silah bulundurma suçunda; 5237 Sayılı Kanunun 7/2 ve 5252 Sayılı Kanunun 5/2 nci madde ve fıkrası gereğince suç tarihi itibarıyla temel para ceza cezasının 450 ytl’den fazla belirlenemeyeceğinin gözetilmemesi,
3-)5237 Sayılı Yasada cezaların toplanmasının yasal olarak olanaksız bulunduğu düşünülmemesi” isabetsizliklerinden BOZULMASINA karar verilmiştir.
Antalya 4. Asliye Ceza Mahkemesince bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda 31.7.2008 gün ve 1376-689 sayı ile bu kez 5237 Sayılı T.C.K.nın 265/1-4 ve 62 nci maddeleri uyarınca 7 ay 15 gün hapis cezasıyla cezalandırılmasına, hapis cezasının aynı Kanunun 50 ve 52 nci maddeleri uyarınca günlüğü 20 ytl’ den paraya çevrilerek sanığın 4.700 ytl adli para cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiştir.
Bu hükmün de sanık tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 4. Ceza Dairesince 12.5.2009 gün ve 3519-9429 sayıyla ONANMASINA karar verilmiştir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ise 20.6.2011 gün ve 133635 sayı ile; “…Sanık hakkında görevi yaptırmamak için direnme suçundan 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 265/1-4 üncü maddesi uyarınca belirlenen 7 ay 15 gün hapis cezası aynı Kanunun 50 ve 52 nci maddeleri uyarınca günlüğü 20 ytl den paraya çevrilirken adli para cezasının 4.500 ytl yerine hesap hatası sonucu 4.700 ytl olarak belirlenmesinin yasaya aykırı olduğu” görüşüyle itiraz yasa yoluna başvurarak, Özel Daire kararının kaldırılmasına ve yerel mahkeme hükmünün düzeltilerek ONANMASINA karar verilmesi isteminde bulunmuştur. Dosya Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilmekle, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURUL KARARI
İtirazın kapsamına göre inceleme, sanık hakkında görevi yaptırmamak için direnme suçundan kurulan hükümle sınırlı olarak yapılmıştır.
Özel Daireyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanık hakkında görevi yaptırmamak için direnme suçundan hükmedilen 7 ay 15 gün hapis cezasının 5237 Sayılı T.C.K.nın 50/1 ve 52/2 nci maddeleri uyarınca günlüğü 20 Liradan para cezasına çevrilmesiyle sonuç adli para cezasının 4700 Lira olarak belirlenmesinin isabetli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
İncelenen dosya içeriğine göre;
Sanık hakkında görevi yaptırmamak için direnme suçundan kurulan 30.10.2006 tarihli ilk mahkûmiyet hükmünde 5237 Sayılı T.C.K.nın 265/1-4 ve 62 maddeleri uyarınca tayin olunan 7 ay 15 gün hapis cezasının, aynı Kanunun 50/1 ve 52/2 nci maddeleri uyarınca 20 Liradan paraya çevrildiği, ancak yerel mahkemece gün sayısı hatalı belirlenerek 235 günün 20 Liradan paraya çevrilmesi sonucunda para cezasının 4700 Lira olarak tespit edildiği,
Sanık tarafından temyiz edilen hükmün Özel Dairece BOZULMASINA karar verildikten sonra bozmaya uyan yerel mahkemece ilk hükümdeki “235 gün” ibaresinin doğru biçimde “225 gün” olarak düzeltildiği, ancak aynı uygulama sonucunda sonuç adli para cezasının hesaplanmasında hata yapıldığı, Anlaşılmaktadır.
5237 Sayılı T.C.K.nın “süreli hapis cezası” başlıklı 49 uncu maddesinde “(1) Süreli hapis cezası kanunda aksi belirtilmeyen hallerde bir aydan az yirmi yıldan fazla olamaz.
(2) Hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, kısa süreli hapis cezasıdır”
“Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar” başlıklı 50. maddesinin 1 inci fıkrasında “(1) Kısa süreli hapis cezası, suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre;
a-) Adli para cezasına, ….çevrilebilir”
“Adli Para Cezası” başlıklı 52 nci maddesinde “(1) Adli para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yediyüzotuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktarla çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir.
(2) En az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olan bir gün karşılığı adli para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir.
(3) Kararda, adli para cezasının belirlenmesinde esas alınan tam gün sayısı ile bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ayrı ayrı gösterilir…”
“Cezanın belirlenmesi” başlıklı 61 inci maddesinde ise, “….(6) Hapis cezasının süresi gün ay ve yıl hesabıyla belirlenir. Bir gün yirmidört saat; bir ay otuz gündür. Yıl resmi takvime göre hesap edilir. Hapis cezası için bir günün adli para cezası için bir Türk Lirasının artakalanı hesaba katılmaz ve bu cezalar infaz edilmez…”
Şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.
Buna göre, hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası anılan Kanunun 50. maddesine göre seçenek yaptırımlara çevrilebilecektir.
Gün, ay ve yıl hesabıyla belirlenen hapis cezası, bir ay karşılığı otuz gün olmak üzere hesap edildikten sonra adli para cezasına çevrilecektir. Hapsin adli para cezasına çevrileceği miktar, aynı Kanunun 52’nci maddesine göre belirlenecek, bir gün hapis karşılığı 20 ila 100 Lira arasında olacaktır. Hakim bu miktarı, kişinin ekonomik durumu ve diğer şahsi hallerini göz önünde tutarak belirleyecektir.
Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde;
30.10.2006 tarihli ilk mahkûmiyet hükmünde tayin olunan 7 ay 15 gün hapis cezası 20 Liradan paraya çevrilmiş, ancak yerel mahkemece gün sayısı hatalı belirlenerek 235 günün 20 liradan paraya çevrilmesi sonucunda sonuç adli para cezası 4700 Lira olarak tespit edilmiştir. Bu hüküm Özel Dairece tanık dinlenmesinin usulüne uygun olmadığından bahisle bozulduktan sonra bozmaya uyan yerel mahkemece bu kez ilk hükümdeki gibi uygulama yapılırken önceki hükümdeki “235 gün” ibaresi doğru biçimde “225 gün” olarak düzeltilmiş, ancak sonuç adli para cezasındaki yanılgı düzeltilmemiştir.
Bu sebeple tayin olunan 7 ay 15 günlük kısa süreli hapis cezası, seçenek yaptırımlardan adli para cezasına çevrilirken, bir ay karşılığı 30 gün olacak şekilde hesaplanarak toplam 225 günün beher günü 20 Liradan para cezasına çevrilmesi sonucunda 4500 Lira adli para cezasına yerine, hesap yanılgısı yapılmak suretiyle 4700 Lira adli para cezasına hükmolunması yerinde değildir.
Bu itibarla, Yargıtay C.Başsavcılığı itirazının kabulüyle Özel Daire onama kararının bu suçla ilgili olarak kaldırılmasına ve yerel mahkeme hükmünün 7 ay 15 gün hapis cezasının T.C.K.nın 50/1 ve 52/2 nci maddeleri uyarınca günlüğü 20 Liradan olmak üzere adli para cezasına çevrilmesi sonucunda sonuç adli para cezasının 4500 Lira olarak belirlenmesi gerektiğinin gözetilmemesi isabetsizliğinden BOZULMASINA, ancak bu aykırılık yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, hüküm fıkrasının 1. bendinin hapis cezasının para cezasına çevrilmesine dair bölümünde yer alan “4700 Lira” ibaresinin “4.500 Lira” olarak değiştirilmesi suretiyle hükmün düzeltilerek ONANMASINA karar verilmelidir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
1-) Yargıtay C.Başsavcılığı itirazının kabulüne,
2-) Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 12.5.2009 gün ve 3519-9429 Sayılı onama kararının görevi yaptırmamak için direnme suçuyla ilgili olarak kaldırılmasına,
3-) Antalya 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 31.7.2008 gün ve 1376-689 Sayılı hükmünün, görevi yaptırmamak için direnme suçundan hükmolunan 7 ay 15 gün hapis cezasının T.C.K.nın 50/1 ve 52/2 nci maddeleri uyarınca günlüğü 20 Liradan olmak üzere para cezasına çevrilmesi sonucunda adli para cezasının 4500 Lira olarak belirlenmesi gerektiğinin gözetilmemesi isabetsizliğinden BOZULMASINA,
Ancak, bu aykırılık yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, 5320 Sayılı Kanunun 8 inci maddesi gereğince halen yürürlükte bulunan 1412 Sayılı cyuy’nın 322 nci maddesi uyarınca karar verilmesi mümkün bulunduğundan, görevi yaptırmamak için direnme suçuna ilişkin, hüküm fıkrasının 1. bendinin hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesine dair bölümünde yer alan “4700 Lira” ibaresinin “4.500 Lira” olarak değiştirilmesi suretiyle hükmün düzeltilerek ONANMASINA,
4-) Dosyanın mahalline iadesi için Yargıtay C.Başsavcılığına tevdiine, 15.11.2011 tarihinde yapılan müzakerede oybirliğiyle karar verildi.
